„Bóg Honor Ojrzyzna”

Kalendarium Związku Inwalidów RP

-A A +A
1917 (VI)

W Krakowie powstały Komitet Inwalidów Żołnierzy i Klub Oficerów Inwalidów; można je uznać za zwiastuny samodzielnego ruchu inwalidzkiego na ziemiach polskich.

1917 (XI)

Zgłoszono do rejestracji Gospodarcze Zrzeszenie Poznańskich (Wilekopolskich) Inwalidów Wojennych. W Gnieźnie powstał także Związek Towarzystw Kalek Wojennych Polaków.

1918 (XI)

W Warszawie rozpoczął działalność Centralny Związek Inwalidów Wojennych.

1919 (I)

Związek Inwalidów Wojennych w Polsce z siedzibą w Krakowie.

1919 (12-17 IV)

Odbył się w Warszawie I Ogólnokrajowy Zjazd Inwalidów Polskich. Oficjalnie powołanie wspólnego Związku Inwalidów Wojennych RP. 22 czerwca ukazał się pierwszy numer "Inwalidy".

1920

Mobilizacja inwalidów w obliczu zagrożenia Ojczyzny, sformowano I Inwalidzki Batalion (istniał do V 1921r.)

1921 (III)

Uchwalenie przez Sejm ustawy "O zaopatrzeniu inwalidów wojennych i ich rodzin".

1921 (II poł.)

Wiece i starcia uliczne, żądanie przyjęcia zadowalających przepisów wykonawczych do ustawy.

1924

"Polska obecnie zajmuje pierwsze miejsce w Europie, o ile chodzi o ustawodawstwo inwalidzkie..." (prezes ZIW RP Marian Kantor). Rozwój organizacyjny Związku.

1925

Upadek Banku Inwalidzkiego, walka o koncesje dla inwalidów.

1927

Groźba rozbicia Związku po zmianach politycznych w II RP, zapoczątkowanych tzw. przewrotem majowym (1926 r.) Józefa Piłsudskiego.

1923 - 1933

Wielorakie wysiłki ZIW RP w okresie wielkiego kryzysu ekonomicznego, opór przeciwko redukcji świadczeń.

1928 - 1929

Zarząd komisaryczny, wmuszona zmiana opcji politycznej. Wystąpienie z opozycyjnego Legionu Rzeczypospolitej Polskiej i wejście do prorządowej Federacji Związków Obrońców Ojczyzny.

1933 (III)

Nowa ustawa inwalidzka, większe zróżnicowanie rent. Prezesem Związku został mjr Edwin Wagner (ociemniały).

1934

Nowy statut Związku, podpisanie oświadczenia (nie realizowanego) o celowości łączenia ZIW RP i piłsudczykowskiej Legii Inwalidów Wojennych WP im. gen. J. Sowińskiego.

1936

Poparcie idei rozbudowy potencjału gospodarczego Polski (COP), osoby i aktywności marszałka E. Śmigłego-Rydza.

1937

Wzmocnienie roli ZIW RP w międzynarodowych stowarzyszeniach kombatanckich (FIDAC) i inwalidów wojennych (CIAMAC).

1938 - 1939 (VIII)

Bardzo aktywna działalność na rzecz wzmacniania obronności Polski, protesty przeciwko polityce niemieckiej.

1939 (IX)

Straty osobowe, zabezpieczenie majątku Związku.

1940 - 1944

Działalność konspiracyjna i ograniczona jawna (za zgodą okupacyjnych władz niemieckich), we współpracy m.in. z PCK.

1944 (I)

Powtórne aresztowanie i zamordowanie przez Gestapo prezesa E. Wagnera.

1944 (VIII)

Rozpoczęcie działalności ZIW RP. W dniach 17-18 grudnia obradował I Ogólny (Krajowy) Zjazd Delegatów.

1946 (wiosna)

Zmiany w Związku, przejmowanie stanowisk przez członków i zwolenników PPR.

1950 (XII)

Likwidacja ZIW RP, włączenie środowisk inwalidów do ZBoWiD-u.

1951

Zjednoczenie organizacji inwalidów wojennych Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

1954

Zmiana ustawy inwalidzkiej, wprowadzenie rozwiązań radzieckich.

1956 (VI)

Pierwsze próby wznowienia działalności Związku. W dniach 8-9 grudnia odbył się I Krajowy Zjazd Delegatów.

1957

ZIW PRL nie mógł stać się sukcesorem ZIW RP, nie pozwolono na wystąpienie Związku do Światowej Federacji Byłych Kombatantów (FMAC).

1959

Oczyszczenie Związku z "elementów obcych ideowo", włączenie się w polityczny nurt Frontu Jedności Narodu.

1960 - 1965

Okres stabilizacji ideowej, schlebianie władzom partyjnym i państwowym (prezesura gen. Stefana Orlińskiego), ale i przyjmowanie do Związku nowych środowisk.

1966 - 1970

Kryzys 2. połowy XX wieku, zagrożenia dla sytuacji bytowej podopiecznych (prezesura gen. Aleksandra Kokoszyna).

1971 - 1978

Wzrost aktywności politycznej i współpraca z Urzędem do Spraw Kombatantów, poprawa warunków materialnych inwalidów wojennych (prezesura gen. Franciszka Księżarczyka).

1979 - 1981

Niepokoje społeczne, forsowanie poparcia dla PZPR ("Koleżeństwo zrodzone na froncie zobowiązuje", c.d. prezesury F. Księżarczyka).

1981 - 1989

Akceptacja stanu wojennego i reform gen. Wojciecha Jaruzelskiego, podtrzymanie dobrych kontaktów z wojskiem, wzbogacenie kalendarza świąt i rocznic.

1989 - 1993

Transformacja ZIW RP, realizacja nowej ustawy o kombatantach i osobach represjonowanych (weryfikacja) oraz ustawy w sprawie rewaloryzacji emerytur i rent (prezesura Jana Krotke-Kochanowskiego).

1993 - 2000

Umocnienie pozycji Związku, priorytetem opieka zdrowotna i pomoc samotnym (prezesura J. Krotke-Kochanowskiego, od 1996 r. Mariana Kazubskiego), obchody 80-lecia ZIW RP.

2001 - 2009

Obrona dotychczasowych uprawnień, zmiany w składzie członków (podopieczni), nowe rozwiązania organizacyjne i  finansowe. Obchody 90-lecia istnienia Związku.